De Hemmes is een prachtig schiereiland midden in de Zaan, waar 250 jaar lang maar liefst 10 molens hebben gestaan. De Hemmes werd in de volksmond ook wel ‘Moleneiland’ genoemd.
Om allerlei redenen (o.a. bodemverontreiniging) is de Hemmes na het verdwijnen van de laatste molens zo’n 65 jaar geleden nooit meer grootschalig ontwikkeld. Dit in tegenstelling tot de rest van de omgeving.
De stichting ziet echter veel mogelijkheden voor dit gebied. De Hemmes kan een parel aan de Zaan worden, als onderdeel van de Gortershoek, Zaanse Schans en Haaldersbroek. Een Zaanse woonwijk van deze tijd met circa 60 woningen, bedrijvigheid, waterrecreatie en de terugbouw van traditionele Zaanse windmolens met generators in de kap om stroom op te wekken.
De Hemmes wordt zo een mooie, duurzame plek om te wonen en als Zaankanter en toerist een prachtige locatie om te bezoeken. Belangrijke uitgangspunten zijn: zoveel mogelijk uitgaan van het oorspronkelijke slotenpatroon, deels openbare kades, en een kenmerkende Zaanse architectuur. Het terugbouwen van een aantal molens versterkt de relatie met de Zaanse Schans en doet recht aan het oorspronkelijke beeld van de Hemmes en de Zaan in deze omgeving.
De Hemmes staat bij veel Zaankanters bekend als verontreinigd gebied. Onze intentie is om van de Hemmes een duurzame Zaanse wijk te maken waarbij niet alleen (wind)energie wordt opgewekt voor woningen, bedrijven, en elektrische auto’s. Maar bijvoorbeeld ook andere stromen ter plekke gerecycled kunnen worden. De molens en de bijbehorende erven zijn uitstekend verspreid over de Hemmes om voor deze voorzieningen een essentiële rol te spelen en vormen daarmee, net als hun voorgangers, productie-eenheden, maar dan van deze tijd. De gemeente Zaanstad wil klimaatneutraal zijn. Dat is een goed streven waar we als stichting Hemmes Groep natuurlijk helemaal achter staan. Laat de Hemmes hierin een voorbeeld zijn en de eerste ‘duurzame wijk’ in Zaanstad worden!
Terugbouwen van molens
De Hemmes Groep wil een aantal molens terugbouwen die uiterlijk identiek zijn aan hun voorgangers. Per molen vindt diepgaand archiefonderzoek plaats om een zo getrouw mogelijke replica te kunnen bouwen. De molens krijgen ook dezelfde naam als hun voorganger.
In de kap komt een hypermoderne generator met bijbehorende apparatuur in de bovenste laag van de romp. Hierbij moet worden gedacht aan bijvoorbeeld convertors om gelijkstroom om te zetten in wisselstroom, meetapparatuur e.d. Bij calamiteiten, storm of bij het optreden van slagschaduw naar de toekomstige omliggende woningen stopt de molen automatisch. In eerste instantie zal de stichting eigenaar van de generator zijn. Later kunnen de omwonenden deels eigenaar worden van een turbine, hiertoe zal t.z.t. een coöperatie worden opgericht.
De molenromp en de molenschuur worden verhuurd danwel verkocht. Deze ruimten zijn uitermate geschikt voor creatieve of ambachtelijke bedrijvigheid, lichte horeca, culturele en sociale instellingen.
De eerste molen die zal worden teruggebouwd is molen De Zaadzaaier. Deze molen komt aan de Poelzijde van de Hemmes. De bouwtekeningen zijn inmiddels nagenoeg gereed. De andere twee molens zijn De Roggebloem (aan de Kuilzijde) en de Koopman (iets ten zuiden van de Zaadzaaier). Deze drie molens bevinden zich op grondgebied dat eigendom is van de gemeente.